در خودروهای دارای موتور احتراق داخلی، مهمترین اصل، ایجاد یک احتراق کامل و بینقص است. این احتراق که از ترکیب دقیق و متناسب هوا و سوخت حاصل میشود باید در شرایط مختلف با دور موتور پایین و بالا ادامه داشته باشد. توقف احتراق به هر دلیلی منجر به خاموش شدن موتور و سپس خودرو میشود. بنابراین عوامل مهم احتراق باید همواره و در هر شرایط تأمین شده و موانع احتمالی موجود در مسیر احتراق برداشته شوند. این فرایند در خودروهای کاربراتوری و انژکتوری با برخی اجزای ثابت و تعدادی اجزای اختصاصی پیش میرود. ساسات یکی از اجزای خودروهای کاربراتوری است که در این فرایند نقش دارد. استپر موتور، سنسور دریچه گاز، سنسور دمای آب و سنسور دور موتور جایگزینهای ساسات در خودروهای انژکتوری هستند.
بهطور کلی برای دریافت بهترین بازده از موتورهای احتراق داخلی، باید بهترین شرایط احتراق را فراهم کرد. انژکتورها یکی از اجزایی هستند که در راستای فراهم آوردن این شرایط بهینه به کار گرفته شدند. اما برای بهبود هرچه بیشتر عملکرد موتور، اجزای دیگری به سیستمهای انژکتوری اضافه شدند. استپر موتور یکی از این قطعات است که نقشی حیاتی در فعالیت بهینه و سلامت موتور در سیستمهای انژکتوری دارد. استپر موتور به روی دریچه منیفولد گاز قرار گرفته و توسط کامپیوتر خودرو (ECU) کنترل می شود. این قطعه با حرکت رو به جلو و عقب، میزان هوای ورودی به درون موتور را کنترل می کند و برای این کار از 4 ترانزیستور استفاده می نماید. در واقع ECU پس از دریافت دمای موتور و بررسی سایر شرایط خودرو، فرمان لازم را برای ترانزیستورها ارسال نموده و سپس دریچه استپ موتور باز یا بسته می شود. هنگامی که دمای موتور بالا می رود، دریچه باز شده و پس از کاهش دما، مجددا بسته می شوند. همچنین در زمانی که پدال گاز فشرده نباشد، دریچه باز می شود تا هوای مورد نیاز موتور تامین گردد.
اگر سنسور ضربه نیز نصب شده باشد استپر موتور وظیفه گسترده تری دارد، در این حالت استپر موتور باید در هر لحظه سوزن ژیگلور مربوطه را طوری عقب و جلو می کرد تا ضربه حس شده توسط سنسور ضربه، ناشی از احتراق ناقص سوخت، به گونه مناسبی جبران شده ویا بهبود یابد.
اما یکی از شایع ترین عیوب مربوط به موتور پلهای نوسانات دور موتور در حالت آرام است. یعنی وقتی شما خودرو را در حالت سکون قرار میدهید و هیچ فشاری به پدال گاز وارد نمیکنید دور موتور نوسان داشته و ثابت نمیشود، دلیل این عیب استپر موتور است. گاهی استپر موتور نشتی هوا دارد و اورینگ دور آن خراب است، در نتیجه باید اورینگ آن تعویض شود.
در بعضی مواقع در دورهای بالا این مشکل پیش میآید، به نحوی که شما در دندههای ۳ یا ۴ ناگهان با افت شدید دور موتور مواجه شده و دور شمار موتور پایین میافتد. در اینجا مشخص است استپر کثیف بوده و باید تمیز شود. باز هم باید استپر را باز کرد تا عیب آن مشخص شود. در زمستان یا هوای سرد گاهی خودرو به سختی روشن میشود. هر چندگاهی در هوای معمولی نیز این اتفاق میافتد، ولی نمود آن در هوای سرد بیشتر است. اینجا استپر موتور تا نهایت باز نشده و راه هوا را برای موتور باز نمیکند تا موتور به راحتی روشن شود.
در نهایت خاموش شدن خودرو در زمان ایست کامل است. به نحوی که تا خودرو کامل میایستد و دور آرام بر موتور حاکم میشود خودرو خاموش میشود. باز هم باید استپر موتور را کنترل کرده و نحوه کار آن را چک کرد.
بخوانید: سنسور اکسیژن و نقش آن در عملکرد موتور خودرو
استپر موتور جدید را در محل مربوطه قرار داده، پیچ ها ببندید و سوکت را متصل نمایید.
قفل باطری را گذاشته و محکم کنید.
این عمل جهت هماهنگی استپرموتور با کامپیوتر (ECU) ضروری است و باید قبل از استارت زدن انجام شود.
بعد از انجام این عملیات، استارت بزنید.
سخن پایانی
تمام قطعات خودرو به خصوص آن هایی که در ارتباط مستقیم با موتور هستند، باید در سلامت کامل باشند تا عملکرد ماشین در بهترین حالت خود قرار گیرد. خراب شدن هر یک از این قطعات و بی توجهی به آن می تواند منجر به آسیب های شدید موتور شده و هزینه های زیادی به همراه داشته باشد. استپر موتور نیز یکی از این قطعات است که اغلب افراد خرابی آن را مهم به شمار نمی آورند. اما این کار می تواند آسیب و هزینه های زیادی برای موتور ماشین به دنبال آورد.