سنسور اکسیژن قطعه ای تعبیه شده در سیستم خودروست که میزان اکسیژن موجود در سوخت را کنترل میکند. سنسور اکسیژن قطعه ای نه چندان بزرگ با دو سری سوکت مانند و سیم بوده و در سیستم اگزوز خودرو نصب میشود. این قطعه گزارشهای مبنی بر میزان اکسیژن در مخلوط سوخت و هوا را به بخش کامپیوتر مرکزی ارسال میکند. در این حالت، ECU خودرو تنطیمات مربوطه را در سیستم سوخت رسانی به وجود آورده و زمان پاشش انژکتور راتنظیم میکند تا موتور بهترین بازدهی را داشته باشد.
اختراع اتومبیل آزمون خطاهای بسیاری را در پیش داشت چرا که بازنگری های مکرر فنی خودرو به دلیل کم و کاست های موجود و عدم کارکرد مناسب و صحیح آن، بشر را مجبور به ایجاد تغییرات اساسی در ساختار کلی خودرو در طول سال های متمادی نمود. سنسور اکسیژن (Oxygen Sensor) یکی از همین تحولاتی بود که بعد از آزمون خطاهای بسیار در پروسه تولید اتومبیل، توسط شرکت بوش به مرحله تولید و نصب بر روی خودروها رسید و در سال ۱۹۶۰ وارد عرصه توسعه شد. در سال ۱۹۹۷، کمپانی های بسیاری شروع به بهره وری از این قطعه در تولید خودروهای خود کردند.
امروزه تمامی کمپانی های خودورسازی جهان از این قطعه کوچک اما مهم در بخش فنی خودرو بهره میبرند و با توجه به اینکه بیش از ۲۰ سال از اختراع آن میگذرد، با این حال بسیاری از افرادی که صاحب خودرو هستند درباره عملکرد دقیق این قطعه الکترونیکی اطلاعی ندارند.
سنسورهای اکسیژن در دو نوع تولید میشوند:
ساختار سنسورهای اکسیژن اما فرمی ثابت دارد که شامل اجزای زیر میشود:
سنسور اکسیژن مانند یک ژنراتور کار میکند. به این ترتیب که با گرم شدن به اندازه کافی از خود ولتاژ تولیدمیکند. در واقع بخشی از سنسور که درون منیفولد دود قرار میگیرد همان غلاف سنسور است که از جنس سرامیک زیرکونیوم ساخته میشود. انتهای پوسته سنسور نیز روی مانیفولد پیچ میشود.
این سنسور دائما باید ترکیب سوخت را رصد کند. اگر میزان اکسیژن موجود در سوخت کم شود، احتراق به درستی صورت نمیگیرد که افزایش مصرف سوخت و آلایندگیها را با خود به همراه دارد. کامپیوتر خودرو باتوجه به شرایط آب و هوایی و دما، نسبت اکسیژن و سوخت را مشخص میکند و سنسور اکسیژن باید آن را پایش کند.
اکسیژن موجود در هوا و لوله اگزوز ولتاژی را در سنسور اکسیژن ایجاد میکند. این ولتاژ به کامپیوتر خودرو فرستاده میشود و در آن جا با دریافت این اختلاف اکسیژن، ترکیب سوخت و هوا تنظیم میشود.