این مقاله را به اشتراک بگذارید
در این راهنما در مورد علائم خرابی وایر شمع خودرو نکات مهمی را بیان می کنیم. با توجه به اینکه شمع خودرو جرقه را برای احتراق سوخت و هوا فراهم می کند، نقش حیاتی و مهمی در عملکرد موتور دارد. کوئل ماشین، ولتاژ دریافتی از باتری را تقویت کرده و با کمک وایر یا سیم، ولتاژ را به شمع می رساند سپس شمع با تولید جرقه، وظیفه خود را انجام می دهد، در صورتی که وایر شمع خراب شده باشد، قادر به انتقال جریان ولتاژ نیست در نتیجه شمع جرقه لازم را برای احتراق تولید نکرده و راندمان موتور کاهش می یابد، همچنین ممکن است ماشین خاموش شده و روشن نشود بنابراین آگاهی در مورد علائم خرابی وایر شمع بسیار مهم است که در مواقع ضروری بتوانید مشکل را شناسایی کنید و به رفع آن بپردازید.
نشانه های خرابی وایر شمع خودرو
وایرهای شمع نقشی اساسی در سیستم الکتریکی هر خودرو دارند. هنگامی که وایرها خراب شوند، چندین علائم که نشان دهنده معیوب بودن احتراق موتور است را مشاهده خواهید کرد که ممکن است عدم پیگیری علت این علائم و عدم رفع به موقع آنها منجر به مشکلات مهمتری شود. علائم خرابی وایر شمع عبارت اند از :
- از کار افتادن موتور
- سوء عملکرد موتور
- کاهش قدرت موتور
- سخت استارت خوردن ماشین
- مکث یا وقفه در دور گرفتن موتور
- کم و زیاد شدن دور موتور یا موج دار شدن شتاب های موتور
- بد کار کردن موتور در حالت درجا یا سر و صدای زیاد در دور پایه موتور
- روشن شدن چراغ چک موتور
- خرابی نوک شمع
- وجود پارازیت روی امواج رادیو و GPS
- برق دار بودن بدنه یا قطعات فلزی ماشین
وایر شمع چیست و چه وظیفه ای در خودرو دارد؟
وایرشمع، انتقال جریان برق را از کوئل به شمع برعهده دارد، در واقع وظیفه وایر (WIRE) در خودرو رساندن برق به شمع است. وایرها باید قادر باشند تا جریان برق با ولتاژ حدود 12 هزار ولت را بدون کمترین اتلاف انرژی و در کوتاه ترین زمان به شمع برسانند، در صورت بروز مشکل، وایر دیگر قادر به انتقال جریان برق در زمان درست و به صورت کافی به شمع نیست و در عملکرد موتور اختلال ایجاد می کند.
وایرشمع خودرو بین کوئل و شمع قرار داد، محل اتصال وایر به کوئل توسط یک درپوش مخصوص محافظت می شود تا از ورود آب یا هر گونه گردوغبار روی وایر پیشگیری کند، از سمت دیگر وایر به شمع متصل است و در آن جا آب بندی می گردد. از آن جایی که آب و روغن در بین مجراهای موتور جریان دارد باید به خوبی محل اتصال شمع و وایر آب بندی شود تا از ورود هر گونه رطوبت به شمع جلوگیری شود بنابراین ساختار درپوش و عمل آب بندی در این قسمت کمی پیچیده تر می باشد.
ساختار وایر شمع خودرو
درونی ترین لایه وایر، کاهنده پارازیت است، لایه بعدی رشته یا الیاف است که برای عبور جریان برق بوده و رسانا است، لایه بعدی عایق است که برای پیشگیری از هدر رفت انرژی استفاده می شود در نهایت لایه آخر که روکش پلاستیک سیلیکونی می باشد.
علائم خرابی وایر شمع خودرو
وایرشمع یک رابط مهم در سیستم الکتریکی خودرو و سیستم جرقه زنی است. وایرشمع که مسئول انتقال نیروی الکتریکی از سیستم جرقه زنی خودرو به شمع های موتور است، برای اطمینان از عملکرد صحیح موتور، باید به درستی کار کند. وقتی وایر شمع خراب می شود، مشکلات بزرگی در موتور ایجاد می شود.
ابتدا سیم های شمع را از نظر آسیب دیدگی (مشاهده خوردگی، پارگی و ذوب شدگی وایر ها) بررسی کنید، به دنبال علائم ذوب یا ترک خوردن وایر ها باشید همچنین نشانه های زیر را نیز در نظر داشته باشید:
از کار افتادن موتور
از کار افتادن موتور که به طور معمول در نتیجه احتراق نامنظم یا ناقص موتور رخ می دهد، یکی از علائم خرابی وایر شمع است. بسیاری از اوقات، خرابی وایر شمع باعث می شود که جریان الکتریکی شمع موتور نامنظم شود و جریان برق به شمع غیر عادی و نامنظم باشد. نتیجه این بی نظمی، احتراق نامنظم و ناقص موتور است که سبب از کار افتادن موتور می گردد.
سوء عملکرد و کاهش قدرت موتور
سوء عملکرد موتور چیزی است که هیچ راننده ای هرگز نمی خواهد آن را تجربه کند. احتراق ناقص یا نامنظم موتور سبب سوء عملکرد موتور می شود. از آنجایی که شمع ها برای ایجاد جرقه در فواصل از پیش تعیین شده طراحی شده اند، خرابی وایرشمع، مانع از انتقال برق به شمع شده و یا ولتاژ کمی به شمع در زمان معین می رساند در نتیجه این امر احتراق ناقص یا نامنظم در شمع ایجاد می گردد که در نهایت سبب سوء عملکرد موتور می گردد.
برای اطمینان از احتراق مناسب و برقراری قدرت موتور، باید هدایت الکتریکی مناسب برای شمعها فراهم شود. هر گونه نقص و ناهنجاری در شمع و وایر شمع بر روند احتراق تأثیر منفی می گذارد و منجر به از دست دادن قدرت موتور می گردد. در نظر داشته باشید که هر گونه ایراد در وایر شمع، افت قابل توجهی در راندمان موتور ایجاد می کند زیرا شمع های موتور برای اطمینان از ایجاد یک جرقه با ولتاژ کافی در طی فرآیند احتراق، به جریان الکتریکی پیوسته و مداوم نیاز دارند.
سخت استارت خوردن ماشین
عوامل زیادی سبب سخت استارت خوردن ماشین می شود. این امر می تواند به دلیل خرابی پایانه باتری، استارتر معیوب یا انژکتورهای کثیف باشد که منجر به احتراق معیوب موتور می شود. گذشته از علل ذکر شده در بالا، عوامل دیگری مانند خرابی وایر شمع نیز می تواند سبب سخت استارت خوردن ماشین شوند بنابراین اگر به سختی ماشین استارت می خورد، بهتر است که وایر های شمع بررسی شوند.
مکث یا وقفه در دور گرفتن موتور
زمانی که وایرشمع ایراد پیدا کند، به درستی قادر به انتقال جریان برق به شمع نیست لذا جرقه های الکتریکی در شمع نامنظم و ضعیف می گردد، این امر یا به دلیل ایراد در کوئل است یا مشکلی در وایر رخ داده است، در صورتی که در سیستم جرقه زنی مشکلی ایجاد شود، موتور در هنگام شتاب گرفتن یا دور گرفتن، دچار مکث و وقفه می گردد و با تاخیر دور می گیرد.
اگر وایرشمع خراب شود، تداخل جریان ایجاد می کند، بنابراین تاخیر در افزایش دور موتور به دلیل ایراد در شمع یا وایر شمع است، مکث در دور گرفتن به دلیل جریان سوخت غیرعادی به موتور نیز رخ می دهد. باید بین مشکل در سوخت رسانی و مشکل در برق رسانی تمایز قائل شد.
کم و زیاد شدن دور موتور یا موج دار شدن عملکرد موتور
در صورتی که عایق وایرشمع دچار نشتی یا ایراد شود، جریان الکتریکی دچار پرش شده و لذا جریان الکتریکی به صورت یکنواخت به شمع نمی رسد، در این مواقع در یک لحظه جریان کم شده و سپس مجدد جریان زیاد می شود، این امر سبب مشکلاتی در دور گرفتن موتور می شود بنابراین عملکرد موتور به صورت موج دار می گردد که یعنی دور موتور کم و زیاد می شود.
نکته: در صورتی که شتاب موتور به صورت موج دار باشد، به احتمال زیاد مشکل در وایر شمع است، خصوصا زمانی که سیم ها ترک برداشته باشند، مقاومت الکتریکی زیادی در سیم ایجاد شده که منجر به توقف جریان یا جریان ضعیف به شمع می گردد.
بد کار کردن موتور در حالت درجا یا idle آزار دهنده
از رایج ترین علائم خرابی وایر شمع، بد کار کردن موتور در حالت درجا یا (idle) با سروصدای زیاد و آزار دهنده است. وایرها وظیفه انتقال جریان الکتریکی از سیستم الکتریکی خودرو به شمع های موتور را دارند. در محفظه احتراق، از جرقه تولید شده توسط جریان الکتریکی برای احتراق مخلوط هوا / سوخت موتور استفاده می گردد بنابراین خرابی وایر سبب مهار جریان الکتریکی به شمع می گردد که این امر سبب بی نظمی در عملکرد موتور و از کار افتادن موتور می شود.
روشن شدن چراغ چک موتور
امروزه اتومبیل ها از تعداد زیادی سنسور ساخته می شوند که سیگنال هایی را به ECU می فرستند. این سنسورها برای گزارش وضعیت ماشین به ECU به کار می روند. ECU با فرمان دادن به قطعات، عملکرد کلی ماشین را کنترل می کند، اگر مشکلی در موتور پیش بیاید، سنسورهای مرتبط با آن، سینگالی به ECU اتومبیل ارسال می کنند و در نتیجه، چراغ موتور چک بر روی داشبورد ظاهر می شود، راننده با مشاهده چراغ چک ماشین از بروز خطا یا مشکل در موتور آگاه می گردد.
خرابی نوک شمع
در صورتی که برق دزدی توسط وایرهای شمع رخ بدهد، الکترودهای مرکزی و منفی شمع ذوب شده و چینی شمع آسیب می بیند، نتیجه این برق دزدی، افت قدرت موتور و ریپ زدن آن است، برای حل این مشکل بهتر است از وایرهای مناسب استفاده شود.
بخوانید: عیب یابی شمع خودرو
وجود پارازیت روی امواج رادیو و دستگاه جی پی اس و ECU
در صورت وجود نویز یا پارازیت باید از صحت دینام مطمئن شوید. اگر دینام صحیح کار کند، پس مشکل از وایرشمع می باشد که روی امواج رادیو و دستگاه جی پی اس پارازیت می اندازد.
برق گرفتگی هنگام تماس با وایر شمع و یا مشاهده جرقه در کنار وایر
در صورتی که عایق یا پوشش پلاستیکی خراب شده باشد، جریان برق به بدنه فلزی خودرو انتقال می یابد بنابراین دست زدن به بدنه خودرو یا قطعات ماشین سبب برق گرفتگی می شود، در صورتی که برق روی بدنه یا کاپوت یا نزدیک سیم وجود داشت، برای رفع آن سریعا اقدام کنید.
علت آسیب دیدن وایر شمع خودرو
- ارتعاشات و لرزش ماشین
- گرمای بیش از حد موتور
- سایش و پارگی وایر
آسیب وایر شمع به دلیل ارتعاش و لرزش ماشین
ساییدگی و پارگی تایر های ماشین سبب لرزش و تکان های شدید موتور می شود که این امر سبب قطع شدن اتصالات شمع شده و برق رسانی به شمع را مختل می کند بنابراین برای جبران کاهش ولتاژ، باید کوئل بیشتر کار کند تا ولتاژ مورد نیاز برای آتش گرفتن شمع ایجاد شود. در نهایت این افزایش بی رویه ولتاژ می تواند به کوئل و همچنین وایر شمع آسیب برساند.
گرمای موتور دلیل دیگر خرابی وایرشمع خودروگرمای زیاد موتور سبب سوختن عایق سیم و بوت (قطعه لاستیکی) وایر شمع می شود. یک بوت آسیب دیده مانع عملکرد مناسب وایر شمع می شود. همچنین عایق سیم که توسط گرمای شدید آسیب دیده است، سبب اتلاف ولتاژ برق شده و در نتیجه ولتاژ کافی به شمع نمی رسد.
سایش، پارگی و ذوب شدگی وایر
وقتی وایرشمع به قطعات موتور به ویژه لبه های تیز ساییده می شود، باعث بریدگی و شکستگی عایق آن می شود. به دلیل خرابی عایق وایر، ولتاژ برق به جای رسیدن به شمع، به سمت زمین روانه می شود.
نحوه آزمایش وایر شمع
خرابی وایرشمع با بسیاری از اجزای معیوب موتور مانند شمع ها، کوئل و فیلترهای سوخت علائم مشابهی دارند، هنگامی که علائم بالا را مشاهده کردید، بهترین کار این است که وایر شمع را تست کنید تا مطمئن شوید که سالم هستند. برای تست وایر شمع به ابزارهای مخصوصی نیاز دارید.
- ماشین را روشن نگه دارید.
- ابتدا باید وایر ها را از شمع ها به صورت تک تک جدا کنید.
- اگر دور موتور با قطع کردن یک وایر، کم شد و ماشین به لرزش افتاد، پس مشکل از این وایر نیست.
- به همین ترتیب تک تک وایرها را جدا کنید.
- اگر وایری که از شمع جدا کردید، تغییری در دور موتور ایجاد نکرد، پس مشکل از همان وایر می باشد. زیرا قبلا از کار افتاده و دیگر تاثیری در قدرت موتور ندارد.
با توجه به اینکه ممکن است وایرها دچار اتصالی شده باشند، بهتر است از انجام این تست بدون دانش فنی خودداری کنید.
رعایت نکات ایمنی در بررسی وایر شمع
احتیاط در بررسی وایرها بسیار اهمیت دارد، علت احتیاط در بررسی وایرشمع این است که جهش ولتاژ از سیم سبب شده تا بدنه فلزی یا هر جای دیگر خودرو مقداری برق دار شود. برق دار شدن بدنه خودرو می تواند منجر به برق گرفتگی راننده و پرش عضلات و آسیب سر به دلیل برخورد شدید به کاپوت شود. نکات زیر را هنگام بررسی وایرشمع رعایت کنید:
- با دست مرطوب به وایر ها دست نزنید.
- از سلامت فیزیکی وایر ها و لاستیک های سیلیکونی وایر اطمینان حاصل کنید.
-
در صورت مشاهده جرقه در کنار وایر، از دست زدن به آن خودداری کنید.