این مقاله را به اشتراک بگذارید
کلاچ (Clutch) قطعه رابط موتور و گیربکس است. این قطعه امکان برقراری اتصال بین موتور و گیربکس و قطع این اتصال را در مواقع مختلف ایجاد میکند. کارایی اصلی این وسیله مکانیکی انتقال نیرو است و کنترل این انتقال. به این معنا که به وسیله کلاچ انتقال نیرو و توقف یا شروع حرکت کنترل می‌شود. بنابراین کلاچ هم‌زمان میزان انتقال نیرو و زمان آن را نیز تنظیم میکند. در واقع سیستم‌کلاچ ضمن انتقال حرکت از یک شفت به شفت دیگر، انتقال نیرو را مدیریت می‌نماید.
در خودرو‌هایی که از گیربکس دستی بهره می‌برند، راننده با فشردن پدال‌کلاچ در واقع انتقال نیرو را از موتور به گیربکس قطع میکند و همین امر باعث می‌شود راننده بتواند ضریب دنده خودرو را تغییر دهد و میزان نیروی منتقل شده به چرخ‌ها را کم یا زیاد کند.
اجزای کلاچ
این قطعات عبارتند از: صفحه‌کلاچ، دو شاخه کلاچ، صفحه فلایویل، بلبرینگکلاچ، اهرم، شاخک‌ها، صفحه‌دهنده و دیسک کلاچ که از یک کاسه مانند از نوع چدن تشکیل شده است.
توسط فشار پای راننده به پدال‌کلاچ نیروی وارده از طریق اهرم بندی یا فشار هیدرولیکی به دو شاخه‌کلاچ سپس به بلبرینگکلاچ آنگاه به فنر خورشیدی دیسک کلاچ منتقل شده و در نتیجه صفحه فشار دهنده به عقب کشیده شده و صفحه‌کلاچ از فلایویل جدا و در نتیجه انتقال نیروی موتور به گیربکس قطع می‌شود و با رها کردن مجدد پدال‌کلاچ ، فنرخورشیدی و صفحه فشار دهنده دیسک، صفحه‌کلاچ را مجدداً به فلایویل محکم چسبانده و در نتیجه نیروی موتور انتقال پیدا می کند.
کلاچ‌ها نیز مانند تمام دیگر قطعات و سیستم‌های خودرو دارای عمر مفید هستند. این قطعه که به صورت کلی در معرض اصطکاک قرار دارد، از قطعات تحلیلی و مصرفی خودرو محسوب می‌شود که خواه ناخواه باید بعد از مدتی تعویض گردد. اما عوامل مختلفی در افزایش یا کاهش این طول عمر دیده می‌شود. عواملی مانند نوع رانندگی، آب و هوا و اقلیم منطقه و البته کیفیت صفحه‌کلاچ و لنت‌های آن. اما در کنار تمام این موارد برخی مشکلات رایج برای کلاچ‌ها وجود دارد.
ایرادات سیستم‌کلاچ خودرو
لرزیدن خودرو هنگام رها کردن کلاچ یکی از ایرادات سیستم‌کلاچ می باشد. زمانی که توپی صفحه‌کلاچ قابلیت فنری خود را از دست می دهد و به اصطلاح در زمان خسته شدن توپی، آن نیرویی که به صفحه‌کلاچ خودرو وارد می شود خنثی می گردد و همین موضوع سبب لرزیدن خودرو در هنگام شروع حرکت می شود.
این موضوع در خصوص خرابی فنرهای صفحه فشاردهنده دیسک هم صادق است. اگر صفحه‌کلاچ به صورت کلی تعویض گردد این عیب مذکور برطرف خواهد شد و دیگر موضوع حل می شود.
بکسواد‌کلاچ: به‌علت تمام شدن لنت صفحه‌کلاچ یا چرب شدن لنت، کلاچ بکسواد کرده و در نتیجه نیروی موتور به یکدیگر به‌طور کامل منتقل نمی‌شود. برای رفع این عیب باید اقدام به تعویض لنت و رفع چربی روی لنت کرد.
فرسایش بلبرینگکلاچ : در اثر نیم‌کلاچ گرفتن زیاد و استفاده بی مورد از پدال و قرار دادن پا روی آن ناشی می شود. در این حالت هنگام کلاچ گرفتن صدای بلبرینگ قابل شنیدن است.
